दक्षिण कोरियाको राजनीतिक र न्यायिक इतिहासमा एक अभूतपूर्व घटना घटेको छ । पूर्वराष्ट्रपति युन सुक–योल र उनकी पत्नी किम गन–ही दुवैलाई एकै पटक पक्राउ गरी हिरासतमा राखिएको छ । यो कोरियाका लागि पहिलो र संसारका अन्य मुलुकमा पनि बिरलै देखा पर्ने घटना हो । यसले कोरियाली राजनीति, न्याय प्रणाली र समाजमा गहिरो प्रभाव पार्ने आशंका गरिएको छ ।
पूर्वराष्ट्रपति र प्रथम महिलाको गिरफ्तारीः घटनाको पृष्ठभूमि
पूर्वराष्ट्रपति युन सुक–योल २०२२ मा दक्षिण कोरियाको राष्ट्रपति बनेका थिए । उनको कार्यकालमा धेरै विवाद र आरोप–प्रत्यारोप आएका थिए । २०२५ मा असंवैधानिक गतिविधि चलाएको आरोप लागेपछि उनलाई पक्राउ गरी अदालतको सुनुवाइ अघि हिरासतमा राखिएको थियो । उनकी पत्नी, किम गन–ही पनि २०१० को दशकदेखि सार्वजनिक पदमा र व्यापारिक क्षेत्रमा सक्रिय छिन् । उनलाई सेयर बजार हेरफेर, भ्रष्टाचार, र पदको दुरुपयोगको आरोप लगाइएको थियो । अदालतले बुधबार किममाथि पक्राउ आदेश जारी गर्यो र उनलाई हिरासतमा राखिएको छ । यो घटनाले दक्षिण कोरियाको राजनीतिक क्षेत्रमा ठूलो हलचल मच्चाएको छ । पूर्वराष्ट्रपति र प्रथम महिलाको एकसाथ गिरफ्तारी कोरियाली राजनीति इतिहासमा पहिलो पटक भएको अभूतपूर्व घटना हो ।
किम गन–हीमाथि लगाइएका आरोपहरू
गन–हीमाथि सेयर बजार हेरफेर, भ्रष्टाचार, पदको दुरुपयोग, र सरकारी स्रोतहरूको व्यक्तिगत स्वार्थमा प्रयोग गरिएको आरोप लगाइएका छन् । सेयर बजार हेरफेर अभियोजन पक्षको दाबीअनुसार किमले एक सार्वजनिक कम्पनीको सेयर मूल्य कृत्रिम रूपमा बढाउने योजना बनाइन् र कार्यान्वयन गरिन् ।
यसले सेयर बजारमा अस्थिरता ल्यायो र अवैध नाफा आर्जन गरियो । भ्रष्टाचारः सरकारी पदको दुरुपयोग गरी निजी लाभ लिने, सरकारी ठेक्का तथा आर्थिक स्रोतहरूमा अनियमितता, र नजिकका व्यक्तिहरूलाई फाइदा पुर्याउने आरोप छन् ।
दस्तावेज नष्ट गर्ने प्रयासः अदालतको भनाइअनुसार किमले प्रमाणहरू नष्ट गर्न वा छुपाउने प्रयास गरेको आशंका गरिएको छ, जसले पक्राउ वारंट जारी गर्ने मुख्य आधार बनेको छ । यी आरोपहरूले दक्षिण कोरियाको आर्थिक र राजनीतिक प्रणालीमा गम्भीर चुनौती प्रस्तुत गरेका छन् ।
पूर्वराष्ट्रपति युन सुक–योलको कानुनी अवस्था
युन सुक–योलमाथि लागेका मुख्य आरोप विद्रोह र असंवैधानिक गतिविधिहरू हुन् । उनलाई जनताको भावना र संवैधानिक व्यवस्थालाई चुनौती दिने कार्य गरेको आरोप छ ।
उनको हिरासतमा राखिएको अवस्था र अदालतको प्रक्रिया राजनीतिक रूपमा अत्यन्त संवेदनशील छ । युनले आफूलाई निर्दोष बताएका छन् र यो मुद्दा राजनीतिक षड्यन्त्र भएको उनले दाबी गरेका छन् । तर, कानुनी प्रक्रियाले यस विषयमा निष्पक्ष अनुसन्धान र सुनुवाइ गरी सत्यतथ्य सार्वजनिक गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
अदालतको भूमिका र प्रक्रिया
सियोल सेंट्रल डिस्ट्रिक्ट कोर्टले किम गन–हीमाथि पक्राउ पुर्जी जारी गर्दा तीन मुख्य पक्षलाई आधार मानेको छ । भाग्ने सम्भावना रहेको, प्रमाण नष्ट गर्ने जोखिम रहेको र सुनुवाइमा बाधा पुर्याउने संभावना रहेको अदालतको तर्क छ । अब किमको मुद्दामा औपचारिक सुनुवाइ प्रक्रिया सुरु हुनेछ । यसले कानुनी जटिलता र लामो समयसम्म चल्ने सम्भावना पनि राख्छ ।
राजनीतिक दलहरूको प्रतिक्रिया र विश्लेषण
यो घटनापछि दक्षिण कोरियाली राजनीतिक दलहरूमा मतभेद देखिएको छ । विपक्षी दलहरूले यसलाई न्यायको विजय र भ्रष्टाचारविरुद्धको स्पष्ट सन्देशको रूपमा लिएका छन् । उनीहरूले यो कदमलाई लोकतन्त्रको मजबुती र कानुनको शासन कायम राख्ने प्रयासको रूपमा समर्थन गरेका छन् ।
तर, पूर्वराष्ट्रपति र उनका समर्थकहरूले यो मुद्दालाई राजनीतिक प्रतिशोध र विरोधीहरूद्वारा गरिएको षड्यन्त्र भनेका छन् । उनीहरूले अदालतको निर्णयलाई पक्षपाती र राजनीतिक रूपले प्रेरित भएको आरोप लगाएका छन् ।
